Ba kích hay còn được gọi với nhiều cái tên khác như ba kích thiên, ba cức, diệp liễu thảo, đan điền lâm vũ…) là loài cây thảo, sống lâu năm, leo bằng thân quấn, thân non màu tím, có lông, phía sau nhẵn. Loại cây này thường mọc hoang phân bố nhiều ở vùng đồi núi thấp của miền núi và trung du các tỉnh phía Bắc nước ta; tuy nhiên vì có tính dược lý cao nên chúng dần trở nên khan hiếm và nhiều nơi trồng để bán. Có 2 loại ba kích: Ba kích trắng và ba kích tím, nếu so sánh về công dụng chữa bệnh thì ba kích tím có công hiệu cao hơn nên được dùng nhiều hơn cả. Bộ phận chủ yếu được sử dụng làm thuốc là rễ. Rễ dùng làm thuốc thường khô, được cắt thành từng đoạn ngắn và có nhiều chỗ đứt để lộ ra lõi nhỏ bên trong.

Từ lâu, ba kích đã nổi tiếng là vị thuốc tự nhiên có tác dụng kích thích mạnh mẽ “bản lĩnh đàn ông”. Loại xuân dược này có thể được dùng để làm thuốc nhưng cách phổ biến và mang lại tác dụng cao nhất đó là ngâm rượu.

Rượu ba kích là rượu gì?

Rượu ba kích là loại rượu ngâm của củ ba kích với rượu. Rượu ba kích ngâm với gì? Hiện có rất nhiều cách ngâm rượu ba kích như: Ngâm độc vị củ ba kích tươi/khô với rượu trắng; hoặc đem ba kích chế tán thành bột thô kết hợp với các vị thuốc như trần bì thái chỉ, sao vàng tiểu hồi vi sao đem ngâm với rượu trắng đều cho hiệu quả cao.

Uống rượu ba kích có công dụng gì?

Trong y học cổ truyền, ba kích là cây thuốc nam trị yếu sinh lý hiệu quả; có vị hơi cay, tính ấm, vào kinh thận; có tác dụng ôn thận, trợ dương, mạnh gân cốt, trừ phong thấp. Trong hầu hết các cuốn sách dược liệu cổ, ba kích cũng được đề cao như một loại “viagra”.

Như trong sách Bản thảo kinh sơ viết: “Ba kích thiên chủ đại phong tà khí và đầu diện du phong. Phong thuộc dương tà, phần lớn bốc lên trên. Tà khí thịnh thì chính khí suy. Ba kích thiên có tác dụng bổ tráng dương khí và đẩy tà khí. Khi chân khí được bổ thì tà khí yên, vì vậy nó trừ được đại phong tà khí. Trị âm nuy bất khởi (liệt dương), cường cân cốt, an ngũ tạng, bổ trung, tăng chí, ích khí, dưỡng 2 kinh Tỳ và Thận, vì vậy các chứng hư tự khỏi”.

Hay Sách Bản thảo hối ghi: “Ba kích thiên là thuốc chữa phần huyết của Thận kinh, bổ cho nguyên dương mà dưỡng Vị khí, các chứng hư đều tự hết. Công dụng giống vị Tỳ giải và Thạch hộc. Trường hợp nhiệt nhiều, Ba kích hợp với Hoàng bá, Tri mẫu có tác dụng cường âm; hợp với Nhục thung dung, Tỏa dương có tác dụng tráng dương, đó là cách dùng nhiệt để tránh nhiệt, dùng hàn để tránh hàn”. Các cuốn sách khác như Bản thảo tân biên, Bản thảo cầu chân, Đông dược học thiết yếu, Thực dụng Trung y học… cũng đều nhắc tới ba kích với công dụng “bổ thận tráng dương”.

Từ xa xưa, người ta đã dùng ba kích với nhiều cách như dùng ba kích khô hầm cùng thịt gà hoặc sắc nước uống. Nhưng phương thức được sử dụng nhiều nhất và cho hiệu quả cao là ngâm rượu. Theo đó, tác dụng của rượu ba kích là:

• Tăng cường chức năng sinh lý cho nam giới.
• Bổ sung các loại khoáng chất, giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Bổ thận tráng dương, kiện gân cốt.
• Trị bệnh yếu sinh lý.
• Kéo dài thời gian quan hệ, chữa trị bệnh xuất tinh sớm.
• Tăng cường khả năng cương dương.
• Hỗ trợ điều trị tử cung bị lạnh và kinh nguyệt không đều cho phụ nữ.

Uống rượu ba kích có tốt không?

Từ lâu, rượu ba kích được cho là một trong những loại rượu thuốc có tác dụng mạnh mẽ nhất, giúp nam giới “hoạt động” cả đêm không biết mệt, được các y gia thời xưa dành nhiều tâm sức nghiên cứu, điều chế để dâng lên vua chúa. Tương truyền, loại rượu này được các ngự y trong cung đình Huế xưa thường xuyên dâng lên cho các quân vương trước khi lui về nghỉ ngơi ở chốn hậu cung. Từ kinh nghiệm sử dụng trong hoàng cung, rượu ba kích dần trở thành bí quyết “giắt lưng” của cánh mày râu. Có thể nói: Là đàn ông không ai không biết đến loại rượu xuân dược, có tác dụng nhanh chóng trong việc đem lại cảm hứng cho quý ông nên rất tốt.

Tuy nhiên trên thực tế cũng không ít nam giới dùng rượu ba kích mà các trục trặc về “chuyện ấy” không những không được cải thiện mà ngày càng trầm trọng thêm, và cũng có không ít bài báo cảnh báo về “tác dụng ngược” khi dùng rượu ba kích. Lý giải về điều này, lương y Vũ Quốc Trung (Phòng chẩn trị Y học cổ truyền chùa Cảm Ứng, Hà Nội) cho biết: Y học cổ truyền và kinh nghiệm dân gian coi ba kích là vị thuốc bổ thần kinh và tinh khí, trợ dương, kích thích tinh dục, trừ phong thấp chữa bệnh liệt dương, sớm xuất tinh, di mộng tinh, lưng gối đau mỏi. Người lớn, nhất là từ 30 tuổi trở lên dùng rất tốt. Song loại “viagra” tự nhiên này không phải phù hợp với tất cả nam giới. Những người đang bị táo bón, tiểu đỏ, miệng đắng, đau mắt, bứt rứt và bệnh tim thì không nên dùng vì ba kích có tính hàn nên phải sao với rượu để giảm bớt tính hàn vào khí và huyết. Nó là một vị cố tinh nên nếu người nào bị khó xuất tinh, uống ba kích vào lại càng khó thêm. Đặc biệt, lõi rễ cây ba kích có chất độc, khi chế biến không bỏ lõi rất hại đến tim.

Theo lương y Bùi Hồng Minh – Chủ tịch hội Đông y Ba Đình, Hà Nội cũng chia sẻ: Có thể dùng ba kích để ngâm rượu, hay kết hợp với các bài thuốc khác để tăng thêm tác dụng cho củ ba kích nhưng có một điều không phải ai cũng biết, đó là ngâm củ ba kích nguyên cả dây rễ cần loại bỏ cái lõi của củ ba kích. Tác hại của rượu ba kích nằm ở lõi củ ba kích, nó có thể đi ngược tác dụng của củ ba kích, gây liệt dương. Do đó khi sơ chế và dùng cần hết sức thận trọng.